Opis wykładów

9. Jesteśmy dziećmi Wszechświata

W sobotę 20 lutego 2021 r. zakończyliśmy emisję wykładu pt. „Jesteśmy dziećmi Wszechświata”, który przygotował i przedstawił dr Andrzej Boczarowski z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Ten dość wymagający intelektualnie wykład został przepięknie graficzne opracowany przez dr Boczarowskiego, tak aby ułatwić naszym studentom zapoznanie się z trudnymi zagadnieniami.

Na wykładzie studenci poznali teorie początków Wszechświata oraz zapoznali się z ewolucją gwiazd. Poznali podstawowe cztery pierwiastki tj. wodór, węgiel, tlen i azot, które stanowią podstawowy budulec ciał organizmów ziemskich i stanowią aż 96.3 % masy organizmu człowieka.

Wszechświat powstał 13,8 miliardów lat temu, a zaczątki Ziemi w rodzącym się Układzie Słonecznym datowane są na 4,6 mld l.t. Prawie cały wodór powstał wraz z rodzącym się Wszechświatem. Wszystkie pozostałe pierwiastki budujące nasz świat utworzone zostały podczas syntezy jądrowej w termonuklearnych piecach kolejnych generacji gwiazd i podczas agonii gwiazd supernowych.

Był to ostatni wykład w semestrze inaugurującym działalność Polonijnego Uniwersytetu dla Dzieci. Dziękujemy rodzicom naszych studentów za zaufanie jakim nas obdarzyli, studentom – za aktywne uczestniczenie w zajęciach, dociekliwe pytania oraz dzielenie się z nami wrażeniami z wykładów. Do zobaczenia 6 marca <3

8. Organizm w liczbach

Wykład pt. „Organizm w liczbach” był niezwykłą opowieścią o budowie naszego organizmu. Przygotował go i przedstawił prof. Armand Cholewka z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Studenci poznali fakty i liczby dotyczące naszych poszczególnych narządów, ich nieprawdopodobne rozmiary – jak np. w przypadku płuc, oraz na ilości – jak w przypadku ogromu komórek nerwowych w naszym mózgu. Dowiedzieli się jak ogromną pracę wykonuje serce przepychające krew przez tysiące (tak tysiące!) kilometrów naczyń krwionośnych. Wszystko to było ilustrowane pokazami i rekwizytami, tak aby jak najlepiej pokazać, jak cudowne jest nasze ciało, a czego na zewnątrz naszego organizmu zupełnie nie widać.

7. Rośliny trujące i mięsożerne na świecie

Na wykładzie opublikowanym 16 stycznia 2021 r. dr n. med. Marta Wąsik z Uniwersytetu Opolskiego bardzo szczegółowo przybliżyła naszym studentom wiedzę na temat właściwości toksycznych niektórych roślin oraz ich umiejętności wabienia zwierząt. Wiedza o trujących roślinach jest ważna dla wszystkich, ponieważ zdarza się, że trzymamy w doniczce na parapecie piękną roślinę, i nawet nie wiemy, iż jest ona śmiertelnie trująca .Wykład pt. „Rośliny trujące i mięsożerne na świecie” bardzo podobał się naszym studentom, a zwłaszcza film o muchołówkach oraz koty naszej wykładowczyni, obecne na wizji 🙂 Zresztą koty były również obecne na zdjęciach, które dostaliśmy. W dyskusji po wykładzie padły m.in. pytania o to, jakie rośliny trujące i mięsożerne można spotkać na terenie krajów, w których mieszkają nasi studenci oraz o to, skąd zwierzęta wiedzą, że dana roślina jest trująca.

6. Co to jest sztuczna inteligencja i czy należy się jej obawiać?

W okresie świątecznym studenci Polonijnego Uniwersytetu dla Dzieci otrzymali prezent niespodziankę – wykład prof. dr hab. inż. Ryszarda Tadeusiewicza z Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie. Nasi studenci mogli obejrzeć nagranie jego wykładu pt. „Co to jest sztuczna inteligencja i czy należy się jej obawiać” nie tylko przez okres świąteczny, ale nawet jeszcze dłużej, gdyż Pan Profesor wyraził zgodę na jego nielimitowane udostępnienie. Wykład mozna obejrzec tutaj

Na wykładzie – poza szczegółową odpowiedzią na tytułowe pytanie – Pan Profesor scharakteryzował aktualne zastosowania sztucznej inteligencji. Nasz wykładowca opisał szereg oddzielnych metod, które są stosowane do badań nad sztuczną inteligencją. W swoim wykładzie zawarł on również odpowiedź na często formułowane pytanie, czy rozwój sztucznej inteligencji doprowadzi do tego, że maszyny będą mogły służyć nam jeszcze skuteczniej i sprawniej niż dotychczas – czy też stanie się źródłem zagrożeń.

Ten porywający wykład był pełen ciekawostek i anegdot. Profesor już od pierwszych zdań zaciekawiał studentów, dla których zagadnienia sztucznej inteligencji są bardzo atrakcyjne, co widać zresztą w ich wpisach do indeksów. Z pewnością wszystkim  spodobał się robot, który przez cały wykład towarzyszył Panu Profesorowi. Podczas wykładu były wykorzystywane między innymi obrazki z książki dla dzieci zatytułowanej „Alicja w Krainie Przyszłości – czyli jak działa sztuczna inteligencja”. Książka ta jest dostępna w księgarniach. Warto dodać, że książka ta będzie w tym roku wydana w siedmiu językach w różnych krajach.

Od Pana Profesora otrzymaliśmy szereg interesujących materiałów, które polecamy  uwadze.

https://natemat.pl/blogi/ryszardtadeusiewicz/293147,tak-naprawde-wygladali-tworcy-sztucznej-inteligencji

https://natemat.pl/blogi/ryszardtadeusiewicz/292403,popularyzacja-nauki-dla-dzieci

https://natemat.pl/blogi/ryszardtadeusiewicz/301335,jak-zabrac-pszczoly-na-marsa#

https://natemat.pl/blogi/ryszardtadeusiewicz/301835,w-malopolskim-uniwersytecie-dla-dzieci-opowiadam-o-sztucznej-inteligencji

https://natemat.pl/blogi/ryszardtadeusiewicz/315925,niezwykle-i-pozyteczne-miniaturki-filmowe-powstale-z-nagran-radiowych#

5. Czy diamenty to Brylanty? Historie niezwykłych kamieni szlachetnych

Od 12 – 19 grudnia wszyscy nasi studenci mogli poszerzyć swoje zainteresowania geologiczne, gdyż wyemitowaliśmy dla nich wykład z geologii, który przygotowała i przedstawiła dr Agata Jurkowska, znana i popularna wykładowczyni, na codzień prowadząca wykłady dla studentów z AGH w Krakowie. Był to wykład pt. „Czy diamenty to brylanty? Historie niezwykłych kamienie szlachetnych”, który obfitował w ciekawe wiadomości, ważne informacje oraz zdumiewające dzieje niektórych kamieni szlachetnych.

Kamienie szlachetne od zawsze wzbudzały zainteresowanie ludzi, ze względu na swoje właściwości takie jak: intensywny połysk, przeźroczystość czy też kolor. Wykorzystywane są one głównie w jubilerstwie i zdobiły nie tylko korony królów, ale także pierścienie, misy i wazy. Kamieni szlachetnych jest wiele i każdy z nas zapewne potrafi wymienić nazwy kilku z nich: diament, szmaragd, rubin. Ale który z nich jest najcenniejszy? Jak się je wydobywa oraz skąd są pozyskiwane? Które z nich można znaleźć w Polsce? Na te oraz na inne pytania zajmująco odpowiadała dr Jurkowska.

4. Czy Ty widzisz, co ja widzę? Czy to samo widzi kot?


W  dniach 28 listopada-5 grdunia 2020 r.  transmitowaliśmy wykład dr Moniki Koperskiej pt. „Czy to widzisz co ja widzę? Czy to samo widzi kot?” Wykład tej znanej i docenianej popularyzatorki nauki ze Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki został entuzjastycznie przyjęty przez naszych studentów, co widać było w ich komentarzach pod filmem. Były to zarówno dociekliwe pytania dotyczące treści pokazu, jak i szczere wyrazy uznania i fascynacji wykładowczynią.

Na wykładzie studenci znaleźli odpowiedzi na takie pytania jak: Czy wszyscy widzimy te same kolory w tęczy? Czy patrząc na otaczający nas świat zauważamy te same kolory? Czy inne zwierzęta, od pszczół, ptaków do psów widzą to samo? Dowiedzieli się, jaką rolę odgrywa mózg w procesie zwanym „widzeniem”. Całość została uatrakcyjniona eksperymentami z kolorami, czyli mieszaniem barw i iluzjami świetlnymi. Na koniec studenci nauczyli się, jak zrobić swoją własną tęczę w domu.

3. Niezwykłe dzieje polskich uczonych

    W sobotę 20 listopada zakończyła się tygodniowa emisja wykładu o wielkich, zapomnianych polskich uczonych. Wykład przygotował i przedstawił wspaniały popularyzator wiedzy red. Wiktor Niedzicki z Politechniki Warszawskiej. Wykład pt. „Niezwykłe dzieje polskich uczonych” omawiał sylwetki nie tylko znanych naukowców, takich jak Mikołaj Kopernik, czy Maria Skłodowska-Curie, lecz także wielu nieznanych którzy odegrali ogromną rolę w nauce. Część z nich to były postaci barwniejsze niż słynny Agent 007. Nasi studenci poznali profesorów, którzy nigdy nie skończyli studiów; naukowców, którzy byli agentami wywiadu, odkrywców, którzy zaryzykowali swoim życie. Wśród nich byli znani i ulubieńcy mediów, lecz także cisi, o których słyszeli tylko wybitni specjaliści na całym świecie.
        Bohaterami spotkania byli między innymi; Vitellon (Vitello), Adam Adamandy Kochański, Zygmunt Wróblewski i Karol Olszewski, Marian Smoluchowski, Rudolf Weigl, Stefan Banach, Kazimierz Funk, Jan Czochralski, Wojciech Alojzy Świętosławski, Jerzy Pniewski i Marian Danysz, Leopold Infeld, Bogdan Paczyński i Adam Sobiczewski.
Po wykładzie nasi studenci zadawali pytania, na które otrzymali bardzo wyczerpujące odpowiedzi od red. Niedzickiego. Padły między innymi takie pytania: Dlaczego Heweliusz nie przyjął stanowiska w obserwatorium w Paryżu w 1666? Co to jest stop łożyskowy? Czy oprócz Weigla także inni polscy naukowcy wynaleźli inne szczepionki? Czy dzisiaj w Polsce są prowadzone prace na szczepionką na Covid? Na kim Koprowski testował szczepionki?
        Mamy nadzieję w przyszłości studenci Polonijnego Uniwersytetu dla Dzieci zostaną naukowcami, a ten wykład był inspiracją do ich przyszłej, wspaniałej kariery naukowej

2. O zadaniach psiego nosa w kryminalistyce

W sobotę 24 października rozpoczęliśmy tygodniową emisję zajęć z kryminalistyki. Nasza wykładowczyni, dr Joanna Stojer–Polańska z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przygotowała dla naszych studentów wykład pt. „Zadania psiego nosa w kryminalistyce”. Opowiedziała o tym, jak szkoli się psy pracujące w Policji, Straży Pożarnej czy Żandarmerii Wojskowej. Funkcjonariusze na 4 łapach posiadają niezwykle czułe nosy i potrafią znaleźć człowieka pod lawiną śniegu, zagubionego w lesie, czy też wskazać miejsce ukrycia śladów przestępstwa. Muszą też w jakiś sposób powiedzieć człowiekowi, co znalazły. Cały wykład spotkał się z dużym zainteresowaniem naszych studentów, którzy zadawali bardzo dużo pytań. Pytali o to, gdzie mieszkają psy służbowe, skąd wiadomo czy pies będzie się nadawał do szkolenia, czy do pracy zatrudnia się tylko psy rasowe, a także czy w służbach ratowniczych i policyjnych pracują też inne zwierzęta?

1. Powietrze i woda oczami fizyków


W sobotę, 10 października rozpoczęliśmy nowy rok akademicki. Wykład „Powietrze i woda okiem fizyków” bardzo się podobał naszym studentom.

Podczas wykładu nasi wykładowcy przybliżyli studentom najważniejsze prawa fizyki, które rządzą w wodzie i w powietrzu oraz pokazali, gdzie i kiedy można je wykorzystać w życiu codziennym. Przedstawili także sylwetki kilku niezwykłych postaci, uczonych, którzy te prawa odkryli i sformułowali. Podczas wykładu nasi studenci dowiedzieli się między innymi co to jest ciśnienie atmosferyczne i skąd się bierze? dlaczego potężne statki pływają, podczas gdy nawet niewielkie gwoździe idą na dno? Odpowiedzi na te i inne pytania zostały udzielone w szeregu zadziwiających eksperymentów.

Z relacji rodziców wiemy, że najbardziej podobały się eksperymenty z balonami i łożem fakira oraz z unoszącą się w powietrzu, olbrzymią postacią rybki Nemo, czyli sterowanym balonem napełnionym helem.

Nasi studenci zadawali wykładowcom szczegółowe pytania dotyczące m.in. eksperymentów z aluminiową puszką oraz z nietonącymi jajkami, a na koniec –  w swoich indeksach – wystawili naszym wykładowcom najwyższe oceny.

Na zdjęciach od lewego górnego rogu: Antonio z Chile, Harry z USA, Riccardo z Belgii i Antoni z USA